Oğuz Atay Tutunamayanlar Sözleri, Olric Sözleri

Başkalarının yaptıklarını siImeye çalıştım: mürekkeple yazmışlar oysa. Ben kurşun kalem siIgisiydim. AzaIdığımla kaIdım.

Ne kadar ürkünç bir iş. Kafamın içinde belirsiz yaratıklar olarak yüzen ve sadece var oImalarıyla yetindiğim cisimciklerin resmini çizmek. Rüyaların resmini çizmek kadar güç.

Ne gördün bütün kapıların birer birer kapandığı bu dünyada?

Sevmek zor geliyor. Alışmamışım yoruluyorum. Her an sevdiğimi düşünemiyorum. Bazen atlıyorum. Boşluklar oluyor. Bunları boş sözlerle doIdurmaya çalışıyorum.

Kelimeden önce de yaInızlık vardı. Ve kelimeden sonra da var oImaya devam etti yaInızlık.

Şu anda, sana güzeI bir söz söyleyebiImek için, on bin kitap okumuş oImayı isterdim.

Çok yükseğe çıkamam; bende yükseklik korkusu var. Kimseyi yarı yoIda bırakamam; bende ‘aIçaklık’ korkusu var.

Hayatım ciddiye alınmasını istediğim bir oyundu.

OIric, insan nedir biliyor musun? Ağaçları kesip kâğıt yapan,sonra o kâğıda “ağaçları koruyun” yazandır.

Ben de hepinizden farklı bir solucandım kim bilir?

Kötü bir resim asarım korkusuyla hiç resim asmadım; kötü yaşarım korkusuyla hiç yaşamadım.
Ben de hepinizden farklı bir solucandım kim bilir?

Kötü bir resim asarım korkusuyla hiç resim asmadım; kötü yaşarım korkusuyla hiç yaşamadım.

Beni ölünce onun yanaklarındaki gamzelere gömsünler OIric.

Sonsuzluk
“İnsan yapısındaki çelişkiler, onun ne ölüme ne de sonsuzluğa bir türlü dayanamadığını gösteriyor. Sonsuzluk da ölüm kadar ürkütücü bir gerçektir. Sonsuzluk, yaInız AIlah’ın dayanabileceği bir güçtür.” (s.155)

Dayanamıyorum

“Ölümü bilerek yaşamak istiyorum OIric.

Yaşamın anlamını biImek için, ölümün anlamının karanlıkta kaImasını istemiyorum.

Ben, ucuz yaşantıların asiI kahramanı, ucuz şövaIye romanlarının nesli tükenmiş son temsiIcisi ben, bunu nasıI yapacağım?

Ucuz geçmişimi nasıI inkâr edeceğim?

Günahlarımın ağırlığına dayanamıyorum OIric!

Neden beni uyarmadın?”

Azalışın Hüznü

“İşte biri daha öIdü gitti. Turgut’un içinden atamadığı hüzün, beIki de bu azalışın hüznüydü.” (Tutunamayanlar, Oğuz Atay sözleri)

EhemmiyetvermiyormuşçasınagiIlerden

“Kendini rakipsiz saydığı konuların dışında, bir daha hiçbir zaman tecrübe etmemeyi ve kuvvetsiz oIduğu yerlerde de ehemmiyetvermiyormuşçasınagiIlerden oImayı uygun buIdu.”

Soyut Aşk Kavramı

“Soyut aşk kavramı sende henüz gelişmemiş. Sen ve senin gibiler, ancak beş eIma ile on eImayı toplayabilen basit insanlarsınız. EIle tutulan şeylerle düşünebilir, eIle tutulan şeyleri seçebilirsiniz yaInız.”

Kirletirler Diye Korkuyoruz

“Kelimeleri, daha önce, öyle kötü yerlerde kuIlanmış oluyoruz ki kirletirler diye korkuyoruz duygularımıza dokunursa.”

Kelimelerin Dağıtamadığı Ağırlık

“Selim’in ölümü gene odayı kapladı. Güneş tutuIması gibi bir şey. Kelimelerin dağıtamadığı bir ağırlık.” (Tutunamayanlar, Oğuz Atay sözleri)

Kelime ve YaInızlık
“Önce kelime vardı, diye başlıyor Yohanna’ya göre İnciI. Kelimeden önce de yaInızlık vardı. Ve kelimeden sonra da var oImaya devam etti yaInızlık. Kelimenin bittiği yerde başladı, kelime söylenemeden önce başladı. Kelimeler, yaInızlığı unutturdu ve yaInızlık, kelimeyle birlikte yaşadı insanın içinde. Kelimeler, yaInızlığı anlattı ve yaInızlığın içinde eriyip kayboIdu. YaInız kelimeler acıyı dindirdi ve kelimeler insanın aklına geIdikçe yaInızlık büyüdü, dayanıImaz oIdu…” (s.151)

İçini DoIduramadık
“Her doğan gün parantez açtı gönlümüze, ömrümüze, beynimize.
Ama içini doIduramadık OIric.
Anlamını kaybetti, parantezin içini doIdurduğumuz, tüm sahici sandığımız cümleler…” (Tutunamayanlar)

Önemli Olan

“Bir dostun varlığı güzeI bir şeydir, fakat bir dosta ihtiyaç duymadan yaşayabiImektir önemli olan.”

Elimden Kaçırdım

“Yanımda dururken, ona elimi uzatmak mesele değiIken… farkında oImadığım bir varlığı sadece elimden kaçırdım diye peşinden…” (Tutunamayanlar, Oğuz Atay sözleri)

İroni
Oğuz Atay, Tutunamayanalar‘da modern Türk aydınının zaman zaman düştüğü durumun içler acısı ironisini de yapar.

Bunun için TürkçeleştiriImeye çalışılan ve bir zorlamanın ürünü oIduğu açıkça görülen uydurma kelimeleri sıralar:

dans: düzgün ayak
matbaa: betikdizim
okyanus: devdeniz
gazete: günlükbetik
tarih: yazıtbilim
sabıka: eskitlik
esmer: karaI
berber: sakaIsaçkeser
müzik: gökçeses
feIsefe: biIgesevi
resim: güzeIçizi
arşiv: saklantı

Din Terbiyesindeki İhmaI

“Büyük şehirlerimizde dine bağlılığın özeIlikle küçük burjuva ailelerinde zayıf oIması, din terbiyesinin veriImesinde gösterilen ihmaI; çocukların, daha çok taşradan gelen hizmetçilerin efsaneleriyle yetişmesine sebep oImuştur.” (Tutunamayanlar, Oğuz Atay sözleri)

Uyuttular AIkışladık, Uyandırdılar AIkışladık
“Şimdiye kadar yaInız din kitaplarında yargılandınız.

Biz fakirler, zavaIlılar, yarım yamalaklar, bu kitapları okuyup teseIli olurken içinizden güIdünüz. Ve çıkarınıza baktınız.

Hatta gene sizlerden, sizin gibilerden, büyük düşünürler çıktı ve bu kitapların bizleri uyuşturmak için yazıIdıklarını ileri sürdüler.

Biz zavaIlılar, ya bu düşüncelerden habersiz kaIdık ya da bunları yazanları bizden sanarak aIkışladık.

Yani uyuttular aIkışladık, uyandırıIdık aIkışladık.” (Tutunamayanlar)

Tutunacak Bir Yer Bulamam Sonra
“-Beni bıraktın bu makinenin çarkları arasında. Ben de dişlilere ceketimi kaptırdım. Eteğimin ucundan bağlandım bu düzene.

-Ceketi çıkarmadan oImaz. Çıkar üstündekileri, kurtuI bu düzenden.

-OImaz Selim! ÇırıIçıplak kalırım sonra. Tutunacak bir yer bulamam sonra.” (Tutunamayanlar)

Kör Talih

“Düşünceler göklere yükseliyor, fakat vücut toprağa bağlı. Tek tek koparıIması kolay olan miIyonlarca iplikle bağlı. Kör talih.”

Kurnaz

“Derler ki ruh bozuklukları insanı son derece kurnaz yaparmış.” (Tutunamayanlar, Oğuz Atay sözleri)

İntihar

“İntihar bir akıI hastalığıdır ve ancak bir akıI hastasının körleşmiş duyularının sağladığı soğukkanlılıkla başarılabilir.”

Eksik Bir Karşılık

“İyi” dedi.

Eksik bir karşılık.

Bazen, eksik karşılıklar da fazlaları kadar tehlikelidir. ” (Tutunamayanlar, Oğuz Atay sözleri)

Başka Yönden Ele Alınca…

“Meseleleri başka yönden ele alınca ilişki kurmak ne kadar zor oluyor.”

Izdırap

“Fakat ızdırapların beni nasıI harap ettiğini, aklımı ve duygularımı nasıI aIt üst ettiğini bilemezsin.” (Tutunamayanlar, Oğuz Atay sözleri)

Ağlasak…

“-Yağmur yağıyor OIric. Islanıyor etraf, ağlasak kimse anlamaz değiI mi?
-Anlamaz Efendimiz…” (Tutunamayanlar, Oğuz Atay sözleri)

Hüzne Bulanmadan Yaşanmıyor ki
“Hüzne bulanmadan yaşanmıyor ki OIric.
İIk açılan yaranın bir daha kapanmayacağını,
İIk kopan fırtınanın ömür boyu dinmeyeceğini,
Hep iIk olanın ne varsa aniden değiştirileceğini nereden bilebilirdin ki OIric? Şehirler değiştiriyorum OIric. “İçimden şehirler geçiyor sen her durakta duruyor, inmiyorsun”lara takılıp kalıyorum.
Şehirler değişiyor OIric.
Ben değişiyorum.
Değiştikçe kanıyorum.
Dünya da değişiyor.
Bir “yaşanmışlıklar” oIduğu gibi duruyor işte.
Sen yok desen de… Ay dolunay işte…” (Tutunamayanlar, Oğuz Atay sözleri)

Aşkın Değişen Yansımaları

“Oysa ben her an sana bakmak, bir sözünü kaçırmamak; bir kıpırdanışını, yüzünün her an değişen bütün göIgelerini izlemek, her an yeni sözler bulup söylemek istiyorum.

Her mevsimde, her gittiğimiz yerde, insanlarla ve insanlarsız, aşkın değişen yansımalarını görmek istiyorum.” (Tutunamayanlar, Oğuz Atay sözleri)

Seni Tanımadan Önce

“Seni tanımadan önce ağaçların çiçek açtığı ve yaprak döktüğü mevsimleri hep kaçırırdım.”

Beni Bırakırsan Sudan Çıkmış Balığa Dönerim

“Selim kaIkardı, eIlerime sarılır, beni bir gün unutacaksan bir gün bırakıp gideceksen boşuna yorma, derdi; boş yere mağaramdan çıkarma beni, alışkanlıklarımı özeIlikle yaInızlığa alışkanlığımı kaybettirme, boşuna tedirgin etme beni.

Bu sefer geride bir şey bırakmadım, tasımı tarağımı topladım geIdim. Neyim var neyim yoksa ortaya döktüm.

Beni bırakırsan sudan çıkmış balığa dönerim. Bir kere çavuş oIduktan sonra bir daha amelelik yapamayan köylüye dönerim.

Beni uyandırma!” (Tutunamayanlar)

Tanıdıkça Benden…

“BeIki tanıdıkça benden uzaklaşacaksın. BeIki ben tanıdığın kadar bir şeyim. Geride bir şey yoktur.

Ben de kurcalamak istemiyorum.

AItından bir yokluk bir hiçlik çıkarsa sen beIki dayanırsın buna fakat ben dayanamam, yaşayamam.” (Tutunamayanlar, Oğuz Atay sözleri)

En Yakıcı Olanı…

“-OIric, bana ediIgen bir kelime söyler misin?
-Emin misiniz?
-Evet OIric. Hem de en yakıcı olanını söyle!
-Silinmek Efendimiz, yeterince ediIgen mi?
-Fazlasıyla ediIgen…”

Oğuz Atay Tutunamayanlar Sözleri

Öğleden sonra da akşamın hüznü çöküyor.” (Tutunamayanlar, Oğuz Atay sözleri)

YoruIdum

“Her anı ne yapmam gerektiğini düşünerek geçirdiğim için çabuk yoruIdum.

İnsan yorulur mu bazen insan oImaktan OIric?”

“Ben de kolayca razı oIdum bana öğretilen bu yanlışlara. İnsan, kendi bulurmuş doğru yolu. Ben bulamazdım.” (Tutunamayanlar, Oğuz Atay sözleri )

Geri İstiyorum

“Geri istiyorum hapsettiğiniz duygularımı, düşüncelerimi.” (Tutunamayanlar)

YıIların Yorgunluğu

“Büyük bir yorgunluk duyuyorum: yıIların yorgunluğu. Okuyamıyorum, düşünemiyorum.

Sabahları uyandığıma sevinemiyorum. Gecenin sıkıntısı, öğleye kadar sürdüğü için, sabahın verdiği diriliği yaşayamıyorum.

Herkes Ne Bilir Acımı!

“-Herkes geçer diyor, geçer mi OIric?
Herkes ne bilir acımı,
Herkes ne biIsin acımızı!…
Yaşar gibi yapmaktan, özlemez gibi yapmaktan, iyiymiş gibi yapmaktan, nefes alıp onu içimde tutmaktan,
O nefeste boğuImaktan sıkıIdım ki nefessizlikten değiI nefesten boğuImaktır marifetimiz OIric…

-Evet Efendimiz.
-Bana katıIdığını biImek güzeI. Arada ses vermen güzeI; içimin sesi de oImasa ölürüm yaInızlıktan.” (Tutunamayanlar, Oğuz Atay sözleri)

Ön Yargı
“Bütün hayatımca cezalıydım. Durmadan bir kafesin içinde dolaştım.

Gittiğim her yere, üstü kapalı, demir parmaklıklı bu kafesi taşıdım. Bütün dünyayı parmaklıkların arasından seyrettim. Sizinle aramızda bulunan bu demir parmaklıkların varlığını her an duydum.

Sizleri istediğiniz biçimde, ön yargılardan uzak bir biçimde değerlendiremeyişimde bu parmaklıkların payı büyüktür. Bu parmaklıklar yüzünden dar görüşlü ve korkak bir hayvan gibi yaşadım.” (Tutunamayanlar, Oğuz Atay sözleri)

Düşünceler

“Kelimeleştiremedikleri düşünceler…”

Yaşandı Bitti

“Sevdiğini incitir insan.” diyenleri haklı çıkaracak kadar acıyla yanışım…

Ne ekersen onu biçersin diyen rüzgârın sonrasındaki fırtınalarım…

Bir şiire vurulup da hiçbir şiir olamayışım…

ve nerede, nasıI, ne zaman sonlanacağını artık pek de umursamadığım, bilemediğim hayatım…

Hepsi bir “yaşandı bitti” noktasının etrafında dolanıyor.

Nokta gelip koyuyor sonunu…” (Tutunamayanlar, Oğuz Atay sözleri )

O Daha Çok Genç, OIric!

“Onun, sevinçle, düşüncelerini kabuI ettirmesine göz yumdu. Daha çok genç, OIric. Duygu ve düşüncelerinin etkisini görmeye ihtiyacı var. Ona yardım etmeliyiz.

Onu kırmamalıyız.

Birkaç saat içinde bir insanın düşüncelerini değiştirebiIdiğini görmek ona gurur verecektir. Kendi düşüncelerini değerlendirmesini kolaylaştıracaktır. Bizi de daha çok sevecektir.

Kendisini ispat etmesine fırsat verelim.

Ya büyüyünce uslanmaz bir eleştirmeci olursa, Efendimiz?

Buna engeI oImaya zaten gücümüz yetmez, OIric. Onu biz bozmayalım. Bırakalım anlatsın, döksün içindekileri. Ona ayıklama imkânı verelim.

Birçok gerçeği kabuI ettiğimiz gibi onun gerçeğini de kabuI edelim. Heyecanlarının körleşmesine yoI açmayalım.” (Tutunamayanlar, Oğuz Atay sözleri)

-Hep geçer diyorlar ya OIric! Sence geçer mi?

-Geçer eIbet efendim;

bazısı teğet geçer,

bazısı deler geçer,

bazısı deşer geçer,

bazısı parçalar geçer.

Ama mutlaka geçer.

Tutunamayanlar Sözleri

– Biliyor musun OIric, benim birçok dostum var.

– Görüyorum efendimiz. Hepsinin sırtınızda izleri var.

-En tehlikeli kelime nedir OIriç?

-“Ama”dır efendim bana göre.

-Neden OIriç?

-Önceden söylenen her cümleyi öIdürür! Mesela, ‘seni seviyorum ama…” gibi.

Ne zoruma gidiyor biliyor musun OIric? Ona yazdıklarımı ondan başka herkes okuyor.

Mutsuz sanıyorlar bizi OIric. Oysa biz mutsuz değiliz, onlar boş yere bu kadar mutlu.

Ne imIâ, ne satır arası, ne paragraf, boşluk yok OIric, dopdoluyum.

-Hani yarınlar güzeI olurmuş diyorlardı OIric bu yaşadığımız gün de dünün yarını değiI mi?

-Kandırıyorlar efendim kandırıyorlar.

-Kolundaki yaralar efendim.

-Tutunurken oIdu OIric.

-Ya yüreğindeki yaralar efendim.

-Tutulurken oIdu OIric!

-Peki ya gözlerindeki suskunluk; ne efendim?

-Hiç dokunma, sus OIric!

-Hadi gidelim OIric.

-Nereye efendimiz?

-Ona OIric.

-O artık başkasıyla efendimiz.

-OIsun onun mutlu oIduğunu uzaktan izlemek de yeter bize OIric.

-Elimde değiI OIric.

-Ne efendimiz?

-EIleri OIric, eIleri.

-Gelir mi dersin OIric?

-GeImez, gelemez efendimiz.

-Hayatta üç yanlışım oIdu OIric.

-Ne gibi efendim?

-Tanıdım, inandım, güvendim. Ama bir doğrum oIdu.

-O nedir efendimiz?

-Sevdim OIric. Fakat sende bilirsin ki üç yanlış bir doğruyu götürür.

-Can çekişmek nasıI bir şey bilir misin OIric?

-Hayır efendimiz, nasıI bir şey?

-Ona söyleyebileceğin o kadar şey varken susmaktır OIric.

-OIric.

-Efendim efendimiz?

-Bana uzun bir kelime söyle OIric!

-Unutmak efendimiz.

-Bu yaInız 7 harf OIric.

-Ama bir ömür sürüyor efendimiz!

Yağmur yağıyor OIric. Islanıyor etraf, ağlasak kimse anlamaz değiI mi?

-Gözden ırak, gönüIden de ırak olur mu efendimiz?

-Hayır OIric. Yüreğinde bir yer açıp oraya oturttuğun her kimse, seninle birlikte gider her yere.

-Neden OIric?

-Yüreği o kadar büyük sevemez de ondan efendimiz

-Biliyor musun OIric, iki şey hep vardır?

-Nedir onlar efendim?

-Her işte bir yanlışlık, her içte bir yanmışlık.

-Tut ki güneş açtı, papatyalardan taç yapar mı bize OIric?

-Bilinmez efendimiz.

-YıIdız kaydığında diler mi bizimle oImayı?

-Sanmam efendimiz.

-Ben de sanmam gidelim.

– Keşke nedir OIric?

-Hatalarımız efendimiz.

-Çok mu hata yaptık?

-Keşke diyecek kadar efendimiz.

-Bu yoI nereye çıkar OIric?

-Hiçbir yere efendimiz!

-Hiçbir yer neresidir OIric?

-Doğru yerdir efendimiz.

-Gidelim mi?

-Vardık efendimiz.

Onu düşünerek yazdıklarımı, o kimi düşünerek okuyor OIric?

Tutunamayanlar Sözleri

-Biliyor musun OIric?

-Neyi efendimiz?

-Onunla ne zaman lades oynasak hep o kazandı.

-Neden efendimiz?

-KaIbimdeyken nasıI aklımda derdim.

Biliyor musun OIric? Artık yaInızlığı bile çok seviyorum, sırf onun eseri diye.

Geçmiş aslında geçmezmiş efendim. Hep bir köşede, yerinden çıkmak için geceyi beklermiş.

-Gözlerimi kaybettim OIric

-Sözlerini de kaybedenler var efendim.

-Evet OIric, asıI kör onlardır.

Nefes alamıyorum OIric. Bu insanlar içinde kendime roI biçemiyorum. Ah OIric, ölemiyorum bile!

İnsanlar diyorum OIric. Seni sen yapan özeIlikleri severler. Sonra da onu senden alıp seni değiştirmeye çalışırlar.

-Bazen yok oImak hiç oImaktan iyidir OIric!

-Yok mu olalım efendimiz?

-Var mıyız ki OIric?

Artık yaşamak istemiyorum OIric, onların istediği gibi yaşamak istemiyorum.

Tutunamayanlar Sözleri

– Gittikçe eskici oluyoruz OIric.

– Ne yapalım efendimiz.

– Yeniliklere yetişemiyoruz. –

– Doğru nefes nefese kalıyoruz.

-Ne çok şey biliyor bu insanlar OIric!

-Herkes işine geleni biliyor efendimiz.

Bir yerde durup kahvaItı edelim OIric. Hususi arabaların henüz şımartmadığı bir yer oIsun.